Autodelen kan een essentiële schakel in een gezond mobiliteitssysteem voor een gemeente zijn. Daarvoor zijn wel goede afspraken nodig, zoals data over gebruik en impact. Autodelen is een belangrijk ingrediënt voor Mobilityasa Service (MaaS) en het gemeentelijk beleid wat betreft mobiliteit en ruimtelijke ordening. Het vergroot de verplaatsingsopties voor uw inwoners. Autodelen kan bijdragen aan het verbeteren van de bereikbaarheid, betaalbare (auto)mobiliteit voor reizigers, het verminderen van autobezit en autogebruik, het behalen van klimaatdoelstellingen en beter ruimtegebruik. Die ruimte kan weer worden benut voor klimaatadaptatie. Per gemeente en afhankelijk van lokale doelstellingen kan autodelen een belangrijke rol spelen in het mobiliteitsbeleid.

1. Stel de juiste voorwaarden

• Zorg voor een gelijk speelveld. Geef geen exclusieve exploitatierechten af voor één specifiek gebied aan één aanbieder, ook niet in gebiedsontwikkeling.
• Aanbieders delen data met gemeente en Rijk. Geanonimiseerde data over verplaatsingsgedrag en inzichten in exploitatie helpen gemeenten bij het realiseren van beleidsdoelstellingen en het handhaven van de veiligheid en kwaliteit van de openbare ruimte. Denk onder meer aan gegevens over bezetting en bestemming.
• Aanbieders geven inzicht in de opslag en verwerking van data en persoonsgegevens volgens de AVG; er mag getoetst worden of dit in overeenstemming is met wet- en regelgeving.
• Aanbieders delen voor de gemeente relevante informatie over hun onderneming en de exploitatie. Hierin wordt duidelijk wie de aanbieder is en op welke manier de aanbieder service verleent aan gebruikers en de gemeente. De informatie gaat onder meer over gebruik en handhaving van de open ruimte (distributie, uitsluiting, uitbreiding etc.).

2. Richt op een juiste manier het vergunningstelsel in

• Stel vast of er wel of geen vergunning nodig is. Ook als er in (sommige wijken) geen gereguleerd parkeren is, kan het nog wenselijk zijn om een deelauto een vaste parkeerplaats toe te kennen. Deze afweging kan per gemeente verschillen.
• Een gemeente kan bijvoorbeeld eerst een pilot inrichten. Ook kun je het parkeerbeleid en / of de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV) aanpassen om deelautos mogelijk te maken..
• In de vergunning of de pilot leg je vast waar de gemeente een vergunning voor wil afgeven: voor gereserveerde, vaste plekken per deelauto, voor zone-plekken of voor een gemeentebrede vergunning. Als een gereserveerde plek (nog) geen optie is, kun je vergunningen voor een bepaalde zone afgeven.
• Houd rekening met de mogelijkheid om deelauto’s uit andere gemeenten in uw gemeente te laten parkeren en vice versa. Zo sluit de vergunning aan bij de bouw van een nationaal werkend mobiliteitssysteem.
• De gemeente kan een bedrag in rekening brengen voor de inrichting van een vaste standplaats (eenmalig) of deze voor eigen rekening nemen. Een redelijke prijs voor de vergunning voor een vaste plek per jaar is in ieder geval niet hoger dan een vergunning voor een bewoner. Als je kiest voor stimuleren van autodelen en lage of geen kosten doorberekent voor de vergunning of inrichting van de standplaats, kan de gemeente met de aanbieder afspreken dat dit ten gunste van de gebruiker wordt doorberekend in de tarieven.
• Om handhaving te vergemakkelijken zorgt de gemeente bij een vaste standplaats ook voor een vergunning voor de gehele parkeerzone. Daardoor krijgt de deelautobij foutparkeren door anderen, geen boete .

3. Integreer autodelen in het mobiliteitssysteem van de gemeente en liefst van de regio

• Door te sturen op interoperabiliteit, zorg je voor de verbinding met het bredere mobiliteitssysteem in de gemeente, met de regio en op nationaal niveau. Aanbod komt digitaal bij elkaar in Mobility-as-a-Service-apps en mogelijk ook fysiek in zogenaamde hubs, beide om het gemak van de reiziger te dienen. Houd ook rekening met autodelen in het verlenen van concessies.
• Stel één aanspreekpunt in voor alle aanvragen en zorg voor een helder proces. Hoe sneller de behandeling van een aanvraag verloopt, hoe sneller de inwoners gebruik kunnen maken van de deelauto. Wijs op voorhand geschikte locaties aan en houd rekening met mogelijke inspraak over de keuze van de plek.
• Neem autodelen ook op in relatie tot woningbouw en gebiedsontwikkeling.

4. Stippel een route uit naar zero emissie

• Autodelen is duurzaam, want het bespaart potentieel ruimte, ritten, auto’s en uitstoot. Met elektrische deelauto’s wordt autodelen nog duurzamer. Een duidelijk tijdspad geeft aanbieders de tijd om zich voor te bereiden en hun gebruikers mee te nemen op weg naar zero emissie.
• Neem een gelijk speelveld voor deelauto’s en aut o’s in privébezit/zakelijke wagenparken mee in de overwegingen.
• Voldoende en strategisch geplaatste laadinfrastructuur (mogelijk ook op de vaste parkeerplekken van deelauto’s) is een randvoorwaarde voor elektrisch autodelen.

5. Experimenteer, leer en reguleer

• Elke gemeente is anders en innovatie gaat snel. Het helpt daarom om zoveel mogelijk verschillende vormen van autogebruik mogelijk te maken om zo te ontdekken wat het beste past bij je gemeente. Ook geeft een divers aanbod de inwoner de vrijheid om een optie te kiezen die aansluit bij de eigen behoeften.